یکی از مسائل حقوقی مهم در امر خرید خانه تنظیم قولنامه یا سند موقت ملک است. افرادی که قصد خرید خانه در تهران یا شهرستان‌ها را دارند، پس از دیدن و پسندیدن خانه‌ی مورد نظر، موافقت خود را به مشاور املاک مربوطه اعلام می‌کنند و مشاور املاک نیز اقدام به نوشتن قراردادی بین خریدار و فروشنده می‌کند که به آن قولنامه می‌گویند. در این قولنامه باید به نحوه انتقال سند و فسخ معامله نیز باید توجه کرد.
حال به اختصار عناوین فوق را تعریف می کنیم.
قولنامه:
نوعی قرارداد اولیه‌ی فی‌مابین طرف خریدار و طرف فروشنده است. فروشنده قرار است ملکی را به خریدار واگذار کند و شرایط این واگذاری طی قراردادی به نام قولنامه مشخص می‌شود. واگذاری ممکن است در ازای وجه کاملاً نقد مشتری و یا در قالب چند قسط با فاصله‌های زمانی مشخص انجام گیرد.
مبایعه نامه:
قبل از هر چیز باید بدانید معنی مبایعه نامه چیست؟کلمه مبایعه نامه از ریشه مبایعه و نامه ساخته شده است. مبایعه از ریشه ی بیع و به معنی فروش است. پس مبایعه نامه به معنی فروش نامه می باشد. اگر بخواهیم به صورت لغوی مبایعه نامه را تعریف کنیم می توان گفت، مال مورد معامله! این بدان معنی است که مبایعه نامه تنها برای املاک نیست و برای خرید و فروش هر مالی استفاده می شود.
معمولا با حضور طرفین در دفاتر املاک تنظیم می گردد و با وضع قوانین مربوطه، از اختلافات در آینده جلوگیری می شود. در واقع با تنظیم مبایعه نامه املاک، طرفین معامله یک سری شرایط برای خرید و فروش ملک را بر روی سندی درج نموده و خریدار متعهد به پرداخت بهای ملک به فروشنده می شود. بر اساس این قرارداد، فروشنده نیز مالکیت ملک را به خریدار واگذار خواهد کرد.
سند رسمی:
همانطورکه از نام آن پیداست سند رسمی که دارای انواع مختلف می باشد، سندی است که توسط مامورین صلاحیت دار، در حدود وظایف و صلاحیت آن ها، تنظیم شده است و می توان، از آن، به عنوان یکی از ادله اثبات دعوا، در مقام دفاع یا دعوا، استفاده نمود و ادعای انکار یا تردید، در خصوص آن، راه نخواهد داشت. همچنین، مقصود از سند رسمی در قانون ثبت، اسناد تنظیم شده در دفترخانه ها بوده که در حدود مقررات، تنظیم و ثبت می گردند.
بنابراین فرق قولنامه و مبایعه نامه چیست؟
در واقع آنچه که در زبان حقوقی مبایعه نامه خوانده می شود، همان چیزی است که در عرف قولنامه نام دارد. در مبایعه نامه به محض اینکه قرارداد منعقد شد، خریدار باید وجهی را به فروشنده پرداخت کند و فروشنده در ازای وجه، مبایعه نامه را ارائه نماید. اما در قولنامه نیازی به پرداخت وجه به محض تنظیم قرارداد نیست. بر اساس قولنامه فروشنده تعهد می دهد که ملک را تا زمان آماده کردن وجه اولیه به کسی دیگر نفروشد.
تفاوت مبایعه نامه با سند رسمی چیست؟
در واقع سند رسمی توسط افراد رسمی در دفاتر اسناد رسمی تنظیم می شود. اما مبایعه نامه رسمی نیست و تا قبل از صادر شدن سند رسمی برای حفظ حقوق طرفین معامله، مورد استفاده قرار می گیرد. به طور مثال برای پیش خرید یک ملک نیمه تمام و جلوگیری از فروش ملک به دیگری، بهتر است قراردادی تحت عنوان مبایعه نامه تنظیم گردد.
